Geografia - Mapa

OBLICZENIA Z MAPĄ

1) Obliczanie odległości rzeczywistej

- zamień umieszczoną pod mapą podziałkę liniową na skalę mianowaną

np. obliczmy ilu km w rzeczywistości odpowiadają 3 cm na mapie

1 cm - 25 km
3 cm - x

x = 3 * 25 = 75 km

2) Obliczanie powierzchni rzeczywistej

- zamień skalę liczbową na skalę polową

np. obliczmy ile w rzeczywistości zajmuje teren, który na mapie w skali 1:40 000 zajmuje 5 cm^2

1:40 000

1 cm - 40 000 cm

1 cm - 0,4 km

(1 cm)^2 - (0,4 km)^2

1 cm^2 - 0,16 km^2

1 cm^2 - 0,16 km^2

5 cm^2 - x km^2

x= 0,16 * 5 : 1 = 0,8 km^2

- zamieńmy podany wynik na hektary

1 ha = 10 000 m^2

100 ha - 1 000 000 m^2

100 ha - 1 km^2

x ha - 0,8 km^2

x = 0,8 * 100 : 1 = 80 ha

3) Obliczanie skali mapy na podstawie odległości

Obliczmy skalę mapy, wiedząc, że odległość między dwoma punktami wynosi 8 cm, co odpowiada 4 km w terenie.

- obliczmy jakiej odległości w terenie odpowiada 1 cm na mapie

8 cm - 4 km

1 cm - x km

x = 1 * 4 : 8 = 0,5 km = 500 m

- zamieńmy metry na centymetry, dzięki temu uzyskamy szukaną skalę

1 cm - 500 m

1 cm - 50 000 cm

1:50 000

4) Obliczanie skali mapy na podstawie pola powierzchni

- obliczmy skalę mapy, wiedząc, że zmierzona na mapie powierzchnia obiektu wynosi 9 cm^2, a jego rzeczywista powierzchnia to 36 km^2

9 cm^2 - 36 km^2  / pierwiastkujemy

3 cm - 6 km

1 cm - x km

x = 1 * 6 : 3 = 2 km

1 cm - 2 km

1 cm - 200 000 cm

1:200 000

5) Wyznaczanie azymutu

- obliczmy azymut z punktu A do punktu B

ustalamy kierunek północny (góra mapy)

rysujemy od punktu A dwie linie:

- w kierunku północnym

- w kierunku punktu B

zaznaczamy kąt między dwoma liniami, zawsze zaczynamy od linii wskazującej północ i rysujemy kąt według wskazówek zegara.

odczytujemy miarę kąta

Azymut = 200 stopni

6) Obliczanie średniego nachylenia terenu

- odczytajmy z mapy wysokość bezwzględną punktów A i B

A = 1400 m

B = 2600 m

- obliczmy H (różnica wysokości A i B)

H = A - B = 2600 - 1400 = 1200 m

- obliczmy L - musimy odczytać z mapy i zamienić na rzeczywistą odległość, załóżmy że  L =  3000 m

J (śr. nachylenie terenu) = H : L * 100 [%]

                                               
J = 1200 : 3000 * 100 = 40 %

7) Obliczanie rozciągłości równoleżnikowej

rozciągłość równoleżnikową liczymy poprzez :

- dodanie długości geograficznych, gdy liczymy odległość punktów na innych półkulach

- od większej długości geograficznej odejmujemy mniejszą, gdy liczymy odległość punktów na tej samej półkuli

np. A = 17˚30'W , B = 09˚30'E

rozciągłość równoleżnikowa = A + B = 17˚30' + 09˚30' = 27˚

8) Obliczanie rozciągłości południkowej

rozciągłość południkową liczymy poprzez :

- dodanie szerokości geograficznych, gdy liczymy odległość punktów na innych półkulach

- od większej szerokości geograficznej odejmujemy mniejszą, gdy liczymy odległość punktów na tej samej półkuli

np. A = 54˚00'N , B = 32˚00'N

rozciągłość równoleżnikowa = A - B = 54˚00' - 32˚00' = 22˚00'

9) Odczytywanie współrzędnych geograficznych

Obliczamy najpierw odległość w stopniach między sąsiednimi południkami. 

Wynosi ona 5° 00’. 

Połowa tej odległości to 2°30’ i o tą odległość oddalam się od południka 14°00’ E na wschód: 14°00’ E + 2°30’ =16°30’ E lub od południka    19°00’ E na zachód: 19°00’ E - 2°30’ =16°30’ E 

Teraz obliczamy jaka jest odległość między równoleżnikami. 

Wynosi ona 3° 00’. 

Połowa tej odległości to 1°30’ i o tą odległość oddalam się od równoleżnika 51°00’ N na północ: 51°00’ N +1°30’ = 52°30’ N lub od równoleżnika 54°00’ N na południe: 54°00’ N - 1°30’ = 52°30’ N

λ = 16°30’ E 

φ = 52°30’ N